به گزارش همشهری آنلاین، توافقنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بعد از ۳ سال مذاکره، فردا به امضا می‌رسد. رایزنی برای این توافقنامه، از سال ۲۰۱۹ و بلافاصله بعد از اجرای قرارداد تجارت ترجیحی با این اتحادیه آغاز شده و طبق اعلام قبلی قرار است فردا (۴ دی ماه) در حاشیه اجلاس سران این اتحادیه در سنت پترزبورگ روسیه به امضای وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و معاونان نخست‌وزیر پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا برسد.
با امضای توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مسئولیت دولت در تسهیل تجارت خارجی با همسایگان شمالی بیش از پیش سنگین‌تر می‌شود؛ چراکه در دوره اجرای معاهده تجارت ترجیحی، همواره این سند تحت تأثیر چالش‌های تجاری معمول قرار داشته و عملا اهداف تعیین شده برای آن محقق نشد
اتحادیه اقتصادی اوراسیا متشکل از ۵ کشور ارمنستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس، از سال ۲۰۱۵ ایجاد شده و با جمعیت ۱۸۴ میلیونی و تولید ناخالص داخلی به میزان ۱۹۰۰ میلیارد دلار، یکی از بازارهای جذاب اقتصادی به شمار می‌آید.
کشورهای عضو این اتحادیه در مجموع حائز رتبه اول در تولید نفت جهان، رتبه دوم تولید گاز جهان و رتبه چهارم تولید برق جهان هستند که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب باشند؛ اما از آنجایی که ایران نیز در این حوزه‌ها در رتبه‌های بالای جهانی قرار دارد، به نوعی رقیب اتحادیه اقتصادی اوراسیا محسوب می‌شود و در تجارت آزاد با این کشورها فقط می‌تواند روی قراردادهای سواپ انرژی حساب باز کند.
این در حالی است که در حوزه تجارت کالایی، ظرفیت‌های تولیدی و صادرات ایران و کشورهای اوراسیا به نوعی مکمل یکدیگر بوده و توسعه تجارت آزاد دوجانبه به نتیجه برد – برد خواهد رسید مشروط بر اینکه دو طرف، تأثیر سیاست‌های داخلی خود نظیر سیاست‌های ارزی و ممنوعیت‌های صادراتی و وارداتی کشورمان را برای اجرای این توافقنامه تجارت آزاد به حداقل برسانند.
در قرارداد تجارت ترجیحی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا که در سال ۲۰۱۹ اجرایی شد، ۸۶۲ نوع کالا مشمول کاهش تعرفه شدند که از این میزان ۵۰۲ کالا مربوط به صادرات ایران به اوراسیا بود و۳۶۰ قلم نیز شامل کالاهای وارداتی ایران از اوراسیا می‌شد.
اجرای این قرارداد در سال نخست به جهش ۸۴ درصدی ارزش تجارت دوجانبه منجر شد و این افزایش بعد از وقفه کرونا در تجارت خارجی نیز ادامه پیدا کرد؛ اما نکته اینجاست که دو طرف در تجارت ترجیحی نتوانستند از ظرفیت‌های بالقوه استفاده کنند و سهم کمی از تجارت خارجی آنها به این قرارداد اختصاص پیدا کرد.
بر اساس آخرین آمارها، در ۸ ماهه امسال، ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، پنج میلیون و ۱۶۸ هزار تن کالا به ارزش دو میلیارد و ۳۴۴ میلیون دلار مبادله کرده‌اند که این رقم کمتر از ۳.۲ درصد از کل تجارت خارجی ایران را شامل می‌شود و سهم آن در تجارت اعضای اوراسیا از ۰.۱ درصد فراتر نمی‌رود.
نکته دیگر اینکه در تجارت ۸ ماهه ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تراز تجاری به زیان ایران بوده و با امضای قرارداد تجارت آزاد، شرایط برای کشورمان سخت‌تر نیز خواهد شد.
طبق آمار گمرک ایران، در سال جاری، دو میلیون و ۷۷۸ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۷۴ میلیون دلار از ایران به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا صادر شده و در مقابل کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز دو میلیون و ۳۹۰ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۲۷۰ میلیون دلار به ایران صادر کرده اند.
بر همین اساس است که با امضای قرارداد تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دو طرف و به خصوص دولت ایران مسئولیت سنگینی در تسهیل تجارت خواهند داشت و البته عمل به این مسئولیت می‌تواند دستاوردهای مطلوبی به همراه داشته باشد.
نظر شما